Αυξάνονται ολοένα και περισσότερο το τελευταίο διάστημα τα δημοσιεύματα με αντικείμενο τη νέα μορφή κρυπτονομίσματος, τα λεγόμενα «Meme Coins» που πηγάζουν από το διαδίκτυο και φέρουν διάφορα χιουμοριστικά χαρακτηριστικά. Η δημοτικότητα τους αυξήθηκε κατακόρυφα το προηγούμενο διάστημα με την κυκλοφορία του “Will Smith slap inu”, ένα meme coin που απεικονίζει το πασίγνωστο πλέον στιγμιότυπο από την βραδιά των βραβείων Όσκαρ όπου ο Γουίλ Σμιθ χαστουκίζει τον Κρις Ροκ.
Όπως και τα υπόλοιπά meme coins, έτσι κι αυτό αποτέλεσε ένα απόλυτα εφήμερο δημιούργημα που ήρθε για να επιβεβαιώσει πως αυτού του τύπου οι συναλλαγές συνοδεύονται από υψηλά επίπεδα κινδύνου και χωρίς να προσφέρουν το παραμικρό κοινωνικό όφελος.
Η συντριπτική πλειοψηφία των οικονομικών αναλυτών καταλήγει στο ίδιο ακριβώς συμπέρασμα: ότι η εμπλοκή σε οποιαδήποτε εμπορική συναλλαγή μέσω των meme coins αποτελεί ουσιαστικά μια μορφή τζόγου. Όσοι τα εμπορεύονται, γνωρίζουν εξ’ αρχής πως πρόκειται για… «φούσκες» διάρκειας μόλις μερικών ημερών. Γνωρίζουν επίσης ποια είναι η κατάλληλη στιγμή για να τα πουλήσουν σε ανυποψίαστα «θύματα» το συντομότερο δυνατό έτσι ώστε να εξασφαλίσουν το επιθυμητό κέρδος. Η πτώση στην αξία κάθε meme coin είναι αναπόφευκτη, κάτι που τα κατατάσσει στην κατηγορία των «zero-sum games» όπου ουσιαστικά ο πλούτος μεταφέρεται μεταξύ των συμμετεχόντων.
Με πιο απλά λόγια, τα meme coins αποτελούν στην πλειοψηφία των περιπτώσεων ένα ισχυρό μέσο εξαπάτησης. Όσοι μπαίνουν στον πειρασμό να αγοράσουν ένα meme coin, δεν γνωρίζουν πως στην πραγματικότητα έχουν προμηθευτεί απλά ένα εισιτήριο για ένα καζίνο επαυξημένης πραγματικότητας που όμως έχει ιδιαίτερα περιορισμένη χρονική ισχύ, με την αξία του να μηδενίζεται ακόμα και σε κλάσματα του δευτερολέπτου.
Στο πλαίσιο αυτό, η υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ παρουσίασε πρόσφατα την ατζέντα της κυβέρνησης Μπάιντεν για την κρυπτογράφηση, δηλώνοντας ότι οι κανόνες που διέπουν τη νέα αυτή τεχνολογία θα πρέπει να είναι παρόμοιοι με εκείνους του παραδοσιακού χρηματοπιστωτικού συστήματος, συμπεριλαμβανομένης της προτεραιότητας στην προστασία των επενδυτών από απόπειρες εξαπάτησης.
Όσοι διαθέτουν έστω την παραμικρή διορατικότητα, πιθανότατα δυσκολεύονται να πιστέψουν πως υπάρχουν άνθρωποι που θεώρησαν το “Will Smith slap inu” πλεονέκτημα αγοραπωλησίας. Ωστόσο, πάντα θα υπάρχει και η κατηγορία των πιο ευάλωτων, πιο απελπισμένων και κυρίως λιγότερο μορφωμένων ανθρώπων. Τα χρήματα αυτής της κατηγορίας ανθρώπων όμως είναι που τελικά καταλήγουν στους λογαριασμούς όσων σχεδιάζουν και εμπορεύονται τα meme coins και τα υπόλοιπα κρυπτονομίσματα.
Η νομοθετική αντιμετώπιση της κρυπτογράφησης
Βάσει των παραπάνω, γεννάται το εύλογο ερώτημα: έχουμε υποχρέωση ως κοινωνία να προστατεύσουμε τους ανθρώπους από την προσωπική τους παρόρμηση να συμμετάσχουν σε ένα παιχνίδι εξαπάτησης; Εκ πρώτης όψεως, το «όχι» φαντάζει ως η λογικότερη απάντηση, υπό το σκεπτικό πως σε μια ελεύθερη αγορά, ο καθένας μπορεί να ρισκάρει τα χρήματα του όπως και όποτε θέλει. Όπως ακριβώς συμβαίνει όταν για παράδειγμα εκμεταλλεύεται ένα casino bonus, ή μια προσφορά σε κάποιο τυχερό παιχνίδι στο ίντερνετ.
Το δεύτερο και πιο σημαντικό είναι πως πιθανή εμπλοκή σε δραστηριότητες εξαπάτησης αποτελούν μια δυναμική εμπειρία εκπαιδευτικού χαρακτήρα για εκατομμύρια ανθρώπους. Η απώλεια χρημάτων έχει πραγματικά έναν τρόπο να οξύνει την κριτική σκέψη ή τουλάχιστον να οδηγεί τους ανθρώπους στο να συνειδητοποιήσουν τα επίπεδα του κινδύνου που παραμονεύουν σε παρόμοιες μελλοντικές καταστάσεις. Επίσης, σε μακροπρόθεσμο χρονικό διάστημα, μια μη ρυθμιζόμενη αγορά γεμάτη τέτοιου είδους επενδύσεις, θα μπορούσε να παράξει ισχυρότερα μακροοικονομικά αποτελέσματα εν συγκρίσει με μια αγορά που βασίζεται σε μια κεντρική ρυθμιστική αρχή με στόχο να προειδοποιεί για κακόβουλες δραστηριότητες τζόγου.
Δυστυχώς όμως, αυτό είναι ένα μη ρεαλιστικό σενάριο καθώς ακόμη και οι υποτιθέμενοι «διαπιστευμένοι επενδυτές» με πρόσβαση σε λιγότερο ρυθμιζόμενες χρηματοοικονομικές αγορές (όπως τα ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια και τα αμοιβαία κεφάλαια), πέφτουν πολύ συχνά θύματα εξαπάτησης. Μια τεκμηριωμένη οικονομική ανάλυση θα παραδεχόταν ότι οι μη ρυθμιζόμενες αγορές, ιδιαίτερα αυτές στις οποίες δεν υπάρχει έλεγχος περιουσιακών στοιχείων ή κυρώσεις σε περίπτωση ψευδών δηλώσεων, θα συνεχίζουν να οδηγούν σε φαινόμενα μεγάλης κερδοσκοπίας.
Επιπλέον, πρόκειται για κάτι μεγαλύτερο από μεμονωμένες περιπτώσεις απωλειών σε βάρος μη ενημερωμένων ή απλά άτυχων ανθρώπων. Υπάρχουν πλέον ευρύτερες κοινωνικές επιπτώσεις που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη. Γνωρίζουμε ήδη ότι ο τζόγος με την ευρεία έννοια όχι μόνο έχει καταστροφικές συνέπειες για τα άτομα με προβλήματα εθισμού, αλλά μπορεί να βλάψει γενικότερα το κοινωνικό σύνολο. Διαδοχικές επιστημονικές έρευνες αποδεικνύουν πως τα υψηλότερα επίπεδα τζόγου οδηγούν σε επιβαρυμένη δημόσια υγεία και άλλα προβλήματα σε πληθυσμιακό πάντα επίπεδο. Αυτό συμβαίνει επειδή η προβληματική συμπεριφορά των τζογαδόρων δε βλάπτει μόνο τον ίδιο τους τον εαυτό, αλλά και το στενό οικογενειακό (και όχι μόνο) περιβάλλον.
Η εμπλοκή με τα meme coins φαίνεται πως οδηγεί σε τέτοιου είδους δυσάρεστες καταστάσεις κι αυτό είναι κάτι που θέτει όχι μόνο ζήτημα ατομικών ελευθεριών αλλά και γενικότερων κοινωνικών επιπτώσεων. Ωστόσο, η αντιμετώπιση του συγκεκριμένου προβλήματος δείχνει σχετικά εύκολη υπόθεση, με τις ΗΠΑ να δείχνουν το δρόμο για την ανάπτυξη ρυθμιστικών κανόνων γύρω από την κρυπτογράφηση, με τις απαραίτητες ενέργειες όμως να είναι επιτακτική ανάγκη σε παγκόσμιο επίπεδο.
Το βασικό είναι να δοθεί έμφαση στην επιβολή κυρώσεων όταν καταγράφονται συναλλαγές που κινούνται στα όρια της απάτης και όχι στους περιορισμούς της τεχνολογικής ανάπτυξης. Μπορεί η εύρεση και παραδειγματική τιμωρία των εκδοτών meme coins όπως το “Will Smith Slap Inu” να μην είναι το πιο απλό πράγμα στον κόσμο, αλλά είναι αυτό ακριβώς στο οποίο θα πρέπει να εστιάσουν οι ρυθμιστικές αρχές εάν θέλουν να παρέχουν τη στοιχειώδη προστασία από τους αδίστακτους κερδοσκόπους.